Streszczenie
Zastosowanie rekombinowanego tkankowego aktywatora plazminogenu (rtPA) do leczenia trombolitycznego naczyń wieńcowych zostało zaaprobowane przez FDA (Food Drug Administration) w 1988 roku. Od tego czasu częstsze stało się również użycie leku w wielu innych dziedzinach medycyny, między innymi w neurologii, anestezjologii, a także w okulistyce.
W tej ostatniej lek stosowany jest „poza wskazaniami” (tzw. off label). Leczenie stosuje się w krwotokach doplamkowych (śród- i podsiatkówkowych) o różnej etiologii, między innymi: w przebiegu krwotocznej postaci wysiękowego zwyrodnienia plamki żółtej, nadciśnienia tętniczego czy w krwotokach pourazowych, a także w krwawieniach do komory przedniej lub profilaktycznie, celem zapobiegania włóknieniu pooperacyjnemu u dzieci i młodzieży.
Krew znajdująca się pod nabłonkiem barwnikowym siatkówki (retinal pigment epithelium) jest dla niego bardzo toksyczna, a do nieodwracalnych uszkodzeń fotoreceptorów może dochodzić już w ciągu 10 godzin od wylewu. Rokowanie w przypadku wylewu do plamki żółtej jest różne w zależności od etiologii. Lepiej rokują wynaczynienia krwi w przebiegu nadciśnienia tętniczego czy pourazowe. Wylew podplamkowy w przebiegu wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki żółtej świadczy o znacznym zaawansowaniu choroby, a rokowanie dotyczące poprawy widzenia jest złe.
Na ostateczną ostrość widzenia wpływ ma czas zastosowania leku od wylewu, jego wielkość i umiejscowienie. Zastosowanie leku nie jest pozbawione działań niepożądanych i powikłań (między innymi:wylewu krwi do ciała szklistego, surowiczego czy otworopochodnego odwarstwienia siatkówki, zaburzeń w obrębie nabłonka barwnikowego).
Autorzy opisują szereg zastosowań rtPA w okulistyce, analizują zalecane dawki i podsumowują powikłania opisywane w piśmiennictwie.