Konserwanty to związki chemiczne, które zapewniają jałowość w wielodawkowych preparatach okulistycznych. Wyróżnia się cztery podstawowe grupy konserwantów: środki powierzchniowo czynne, środki utleniające, alkohole i organiczne związki rtęci. Głównym przedstawicielem konserwantów jest chlorek benzalkoniowy (BAK) z grupy środków powierzchniowo czynnych. Zabezpiecza preparat przed kontaminacją leku, jednak nie jest obojętny w stosunku do powierzchownych tkanek gałki ocznej. Najczęstsze działania niepożądane wynikające z przewlekłego stosowania BAK to: zaczerwienienie oka, uczucie ciała obcego oraz suchość oka. Klinicznie zwykle spotyka się: zapalenie spojówek, zmniejszenie gęstości komórek nabłonka spojówki i rogówki, spadek produkcji mucyny, a także utratę komórek kubkowych. Środki powierzchniowo czynne nie są neutralizowane na powierzchni oka, więc kumulują się w tkankach, powodując szereg skutków ubocznych.
Alternatywą są środki o działaniu utleniającym, które dzięki oksydazom i katalazom obecnym w filmie łzowym są szybko rozkładane, wywołując mniej niepożądanych reakcji. Należy do nich: kompleks oksychlorowy (Purite), nadboran sodu (GenAqua) oraz bufor jonowy, który składa się z glikolu propylenowego, kwasu borowego, sorbitolu i chlorku cynku (SofZia). Alkohole i organiczne środki rtęci z powodu szeregu działań ubocznych nie są obecnie stosowane.
Do zalet konserwantów w kroplach do oczu zaliczyć można: lepszą tkankową penetrację leku, mniejszy koszt produkcji preparatu, czyli dostępność leku dla szerokiego grona pacjentów. W przypadku, gdy użycie kropli z konserwantami jest wykluczone (uraz gałki ocznej, nadwrażliwość pacjenta), można stosować preparaty w opakowaniach jednodawkowych − minimsach. Istnieją także specjalnie skonstruowane butelki (system ABAK i COMOD) zapewniające jałowość preparatu nawet do 3 miesięcy.
