Streszczenie:
Jaskra jest to grupa chorób, którą cechują: postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego przebiegające z typowymi zmianami morfologicznymi jego tarczy, postępujące, charakterystyczne ubytki w polu widzenia oraz zbyt wysokie dla danej osoby ciśnienie wewnątrzgałko-we (c.w.).
Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry jest wysokie c.w. Obniżanie c.w. pozostaje nadal najbardziej skuteczną metodą leczenia pacjentów z jaskrą. Poziom, do którego należy obniżyć c.w., tzw. „ciśnienie docelowe”, jest różny dla każdego pacjenta.
Szczególną postacią jaskry jest jaskra normalnego ciśnienia (JNC), w przebiegu której c.w. pozostaje w granicach normy. Jednak pomimo uregulowanego c.w. i stosowanych leków dochodzi do postępu choroby. Istnieje zatem potrzeba poszukiwania przyczyn i czynników ryzyka JNC. W tym celu przeprowadzono wiele badań, które potwierdziły, że patogeneza JNC jest wieloczynnikowa, a pacjenci z JNC stanowią grupę chorych z szerokim spektrum czynników ryzyka. Artykuł przedstawia zebrane wiadomości na temat udziału czynników naczyniowych w patogenezie JNC. Badania kliniczne dowiodły, że pacjenci z JNC mają, w porównaniu z pacjentami wysokiego ciśnienia, m.in. większe tendencje do zaburzeń przebiegających ze skurczem naczyń, takich jak: migrenowe bóle głowy, zespół Raynauda, niedokrwienne choroby naczyniowe, choroby autoimmunologiczne i koagulopatie. Badania dowodzą, że skurcz naczyniowy może odgrywać rolę w etiologii postępującego uszkodzenia nerwu wzrokowego.
W codziennej pracy klinicznej proste pytania dotyczące epizodów zimnych rąk/stóp lub migreny mogą ostrzegać o możliwości skurczu naczyniowego u pacjentów z jaskrą. Udział czynników naczyniowych jest bez wątpienia istotny.
