Wyszukiwarka artykułów
Autor
Tytuł
Słowa kluczowe
numer
Index copernicus Index copernicus
43,15 pkt
Hialuronian: aspekty biochemiczne i funkcjonalne

prof. dr hab. n. med. Jerzy Z. Nowak

Streszczenie
Hialuronian (kwas hialuronowy; HA) jest wielkocząsteczkowym polisacharydem zbudowanym z powtarzających się jednostek dwucukrowych – kwasu glukuronowego i N-acetyloglukozoaminy, tworzących nierozgałęzione łańcuchy o dużej masie cząsteczkowej. Hialuronian jest biopolimerem – polianionem o właściwościach hydrofilnych. Występuje we wszystkich tkankach i płynach ustrojowych organizmów zwierząt i człowieka, a także u wielu patogennych szczepów z rodzaju Streptococcus czy Pasteurella. W jego syntezie uczestniczą syntazy hialuronianowe. Hialuronian, choć należy do rodziny glikozoaminoglikanów, nie podlega siarczanowaniu ani nie jest przytwierdzony do białka rdzeniowego. W organizmie występuje głównie w postaci soli sodowej i stanowi przeważający składnik macierzy po-zakomórkowej, przyczyniając się do utrzymania prawidłowego uwodnienia i  napięcia tkanek oraz transportu jonów i składników odżywczych.
Oprócz roli strukturalnej, hialuronian pełni szereg innych funkcji biologicznych, takich jak: udział w procesach embriogenezy i morfogenezy, zapaleniu, gojeniu ran czy progresji nowotworowej. W fizjologii i w pewnych sytuacjach patologicznych, hialuronian wielkocząsteczkowy, pod wpływem hialuronidaz, może ulegać degradacji do fragmentów o mniejszej masie cząsteczkowej, których aktywność biologiczna wykazuje wiele odmiennych funkcji w porównaniu do formy natywnej.
U człowieka, największe stężenia hialuronianu znajdują się w pępowinie, mazi stawowej i tkance łącznej, ciele szklistym oka i skórze. Unikatowa budowa hialuronianu, warunkująca jego charakterystyczne właściwości fizykochemiczne, zadecydowała o użyteczności tego polisacharydu w wielu dziedzinach medycyny, w  tym także w okulistyce. Jest on wykorzystywany również w kosmetologii, dermatologii estetycznej i chirurgii plastycznej. Niniejsza praca jest przeglądem najnowszej wiedzy na temat hialuronianu, jego charakterystyki, syntezy i degradacji oraz roli w organizmie żywym, a także mechanizmów, poprzez które wywiera swoje działania.

Słowa kluczowe: Kwas hialuronowy, hialuronian, glikozoaminoglikany, białka wiążące hialuronian, efekty biologiczne.
Pobierz pdf:
POWRÓT