Streszczenie
Jaskra nadal jest wyzwaniem diagnostycznym i terapeutycznym w codziennej praktyce okulistycznej. Stanowi drugą przyczynę ślepoty na świecie, a nawet połowa pacjentów nie wie o swojej chorobie. Rozpoznanie stawiane jest zwykle wówczas, gdy charakterystycznym ubytkom w polu widzenia towarzyszy uszkodzenie tarczy nerwu wzrokowego. Celem leczenia jest zachowanie widzenia oraz wysokiej jakości życia, przy jak najmniejszym narażeniu na działania niepożądane. Obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego możliwe jest przez zmniejszenie produkcji lub przez wzrost odpływu cieczy wodnistej.
Zalecane poziomy obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego wahają się w granicach od 20–30% od poziomu wyjściowego, w zależności od stopnia zaawansowania uszkodzenia tarczy nerwu wzrokowego, ubytków w polu widzenia i współistniejących czynników ryzyka. Poziom ciśnienia wewnątrzgałkowego, przy którym uzyskuje się zatrzymanie postępu choroby nazywany jest ciśnieniem docelowym. Należy przeprowadzać systematycznie ocenę skuteczności terapii z ewentualną modyfikacją leczenia.
W farmakoterapii wykorzystuje się leki o różnym mechanizmie działania: pochodne prostaglandyn (o największej skuteczności w obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego), β-blokery, inhibitory anhydrazy węglanowej, agonistów receptora α2. Pilokarpina ze względu na poważne działania niepożądane nie jest obecnie zalecana w przewlekłej terapii jaskry. Środki osmotycznie czynne mają zastosowanie w leczeniu nagłych, wysokich zwyżek ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Na podstawie oceny stopnia zaawansowania choroby i ciśnienia docelowego należy rozpocząć monoterapię lub leczenie skojarzone. Dobór preparatu zawsze powinien być poprzedzony indywidualną oceną przeciwwskazań, gdyż nawet preparaty stosowane miejscowo mogą wywołać ogólnoustrojowe działania niepożądane.
