Wyszukiwarka artykułów
Autor
Tytuł
Słowa kluczowe
numer
Index copernicus Index copernicus
43,15 pkt
Rola narządu wzroku w patogenezIe sezonowych zaburzeń afektywnych

dr n. med. Małgorzata Pudlo, dr hab. n. med. Robert Pudlo,

prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek, dr hab. n. med. prof. nzw. IPiN Łukasz Święcicki,

lek. med. Katarzyna Girczys-Połedniok

Sezonowe zaburzenia afektywne zostały opisane przez Rosenthala w 1984 r. Większość badań nad tymi zaburzeniami koncentrowała się na ich obrazie klinicznym, epidemiologii i fototerapii. Akcentowano możliwość istotnej poprawy po ekspozycji na światło słoneczne oraz wahania łaknienia, jakości snu i pamięci związane z porami roku, przy czym u mężczyzn istotniejszym parametrem wpływającym na te zmiany miało być natężenie światła, a u kobiet temperatura. Częstość występowania zaburzeń sezonowych narasta wraz z szerokością geograficzną, jakkolwiek niektóre badania epidemiologiczne dają odmienne wyniki. Na ryzyko wystąpienia zaburzeń sezonowych wpływa też płeć i rodzaj wykonywanej pracy.

W patogenezie zaburzeń oczywista jest rola światła, ale badań nad wpływem uszkodzenia narządu wzroku na ryzyko depresji sezonowej jest stosunkowo niewiele. Tylko ok. 50% pacjentów niewidzących cierpi z powodu zaburzeń rytmu okołodobowego, co jest możliwe dzięki niezależnemu systemowi detekcji światła, w którym główną rolę odgrywają światłoczułe komórki zwojowe warstwy wewnętrznej siatkówki. Funkcję fotopigmentu w tym układzie pełni najpewniej melanopsyna, nie brak jednak zwolenników poglądu, że głównym elementem światłoczułym tego układu są kryptochromy.

Narząd wzroku, niezależnie od swojej roli synchronizującej zegar wewnętrzny z warunkami oświetlenia, podlega także cyklicznym procesom, związanym z rytmami biologicznymi. Istnieją doniesienia wskazujące na dobowe wahania grubości rogówki i ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Szczególnie interesujące są zmiany zachodzące w oku w rytmie okołorocznym. Wykazano różnice w widzeniu kontrastowym pomiędzy pacjentami z depresją zimową i grupą kontrolną, a także różnice pomiędzy wynikami uzyskanymi przed i po fototerapii. Dane te wydają się wskazywać, że zmiany reaktywności siatkówki na bodźce świetlne mogą mieć znaczenie w patogenezie sezonowych zaburzeń afektywnych.

Słowa kluczowe: Depresja, sezonowość, krótkowzroczność, epidemiologia, psychiatria konsultacyjna.
Pobierz pdf:
POWRÓT