Cyklosporyna to organiczny związek chemiczny stosowany jako lek immunosupresyjny. Blokuje transkrypcję genów cytokin w aktywowanych komórkach T. Dzięki swoim właściwościom stosowana jest w transplantologii, reumatologii, okulistyce i dermatologii jako lek hamujący i modyfikujący przewlekłe procesy zapalne. Cyklosporyna rozprowadzana jest głównie w erytrocytach, osoczu, granulocytach i w limfocytach, metabolizowana w wątrobie, a jej okres półtrwania wynosi 6,4−8,7 godziny. Metabolity usuwane są głównie z żółcią do przewodu pokarmowego, a mniej niż 5% z moczem.
Niepożądane działania ogólnoustrojowego stosowania CsA wiążą się ze stosowana dawką i zwykle są odwracalne. Działaniem ubocznym może być upośledzenie czynności nerek, nadciśnienie tętnicze, objawy ze strony układu pokarmowego, zaburzenia czynności wątroby, obrzęki, przerost dziąseł, parestezje.
W okulistyce wskazaniem do systemowej podaży CsA są stany po przeszczepie rogówki. Miejscowo CsA podaje się w zespole suchego oka, dysfunkcji gruczołów Meiboma, tylnym zapaleniu brzegów powiek, w stanach po LASIK, gdy dochodzi do nietolerancji soczewek kontaktowych i w atopowym bądź półpaścowym zapaleniu rogówki.
W ostatnich latach wiedza na temat patogenezy ZSO znacząco się zmieniła. Obecnie uważa się, że naciekanie limfocytów i stany zapalne przedniego odcinka oka powodują dysfunkcję wydzielniczą gruczołu łzowego oraz gruczołów Meiboma, natomiast zmiana jakości i ilości filmu łzowego sprzyja procesom zapalnym, co powoduje efekt błędnego koła. Ograniczenie procesu zapalnego poprzez przerwanie kaskady zapalnej jest więc głównym celem terapii.
Cyklosporyna wydaje się zatem idealnym lekiem do leczenia ZSO, a dzięki jej miejscowemu zastosowaniu możemy zminimalizować działania niepożądane do minimum.