W pracy przedstawiono przypadek i przebieg kliniczny toksycznego uszkodzenia nerwu wzrokowego, jako okulistycznego powikłania leczenia przeciwgruźliczego.
Pacjentka 69-letnia została przyjęta w sierpniu 2006 r. do Kliniki Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach z podejrzeniem pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego obu oczu.W wywiadzie ustalono, że pacjentka w lutym 2006 r. była hospitalizowana na oddziale pulmonologicznym, gdzie rozpo-
znano gruźlicę i włączono trójlekową terapię przeciwgruźliczą: etambutol, ryfampicynę i izoniazyd. Przed włączeniem powyższego leczenia pacjentka była konsultowana okulistycznie. Badanie to nie wykazało odchyleń od normy: ostrość wzroku obu oczu wynosiła do dali 1,0, a do bliży 0,5 na tablicach Snellena z korekcją +2,5 Dsph.W dniu przyjęcia do kliniki okulistyki stwierdzono spadek ostrości wzroku obu oczu do dali do 0,08, do bliży do 3,0 na tablicach Snellena, zmiany w polu widzenia, nieprawidłowy zapis VER Pattern oraz nierozpoznawanie barw na tablicach Ishihary. Po odstawieniu terapii przeciwgruźliczej i zastoso-
wanym leczeniu okulistycznym uzyskano poprawę widzenia. Jako ostateczne rozpoznanie przyjęto: toksyczne uszkodzenie nerwu wzrokowego po leczeniu lekami przeciwgruźliczymi.Po zakończeniu hospitalizacji pacjentka pozostawała w kontroli ambulatoryjnej przez 9 miesięcy. W tym okresie zaobserwowano dalszą stopniową poprawę ostrości wzroku obu oczu: do dali do 0,2 i do bliży do 1,5 na tablicach Snellena. Poprawie uległy parametry pola widzenia i VER Pattern oraz powróciła zdolność rozpoznawania barw na tablicach Ishihary. Pacjent podczas leczenia lekami przeciwgruźliczymi powinien pozostawać w stałej i częstej kontroli okulistycznej ze względu na możliwość wystąpienia neuropatii toksycznej nerwu wzrokowego. Pierwszym jej objawem jest nagłe, znaczne osłabienie ostrości wzroku oraz zaburzenie widzenia barw: czerwonej i zielonej. Powikłania okulistyczne wywołują najczęściej izoniazyd i etambutol. W przypadku wystąpienia zaburzeń wzrokowych należy natychmiast przerwać stosowanie tych leków. Konieczna jest zatem dobra współpraca pomiędzy prowadzącym leczenie przeciwgruźlicze pulmonologiem a okulistą, a także dokładne poinformowanie chorego na gruźlicę o możliwości wystąpienia powikłań okulistycznych w trakcie terapii.
