Wstęp: Celem badań była ocena czynników prognostycznych dotyczących szans przeżycia chorych z zewnątrzgałkowym naciekiem czerniaka błony naczyniowej.
Pacjenci i metody: Analizie poddano 170 chorych z czerniakiem błony naczyniowej, u których wykonano enukleację i stwierdzono obecność nacieku zewnątrzgałkowego czerniaka i/lub pełnościenną inwazję twardówki. Wyłuszczone gałki oczne poddane były badaniom histopatologicznym, które wykonano w Zakładzie Patomorfologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szczegółowej ocenie poddano 29 chorych, u których stwierdzono w okresie obserwacji obecność odległych przerzutów w innych narządach. Czas obserwacji wynosił od pół roku do 16 lat (średnio 3,1). Analizowano następujące aspekty: wielkość i kształt, stopień ubarwienia i umiejscowienie guza, sposób leczenia przed wyłuszczeniem gałki ocznej, typ histologiczny czerniaka ustalany na podstawie zmodyfikowanej klasyfikacji Callendera, sposób naciekania twardówki i wielkość wewnątrzgałkowego nacieku czerniaka.
Wyniki i wnioski: Wielkość guza wewnątrzgałkowego nie miała wpływu na powstanie odległych przerzutów czerniaka błony naczyniowej. Najwięcej było guzów o kształcie grzybiastym, który powstaje po przerwaniu błony Brucha. Przeważały guzy średnio ubarwione. Lokalizacja czerniaka w tylnym biegunie, ciele rzęskowym lub przy tarczy nerwu II miała istotnywpływ na powstanie przerzutów odległych. Niestwierdzono wpływu sposobu leczenia czerniaka wewnątrzgałkowego (brachyterapia, enukleacja) na szanse przeżycia chorych i powstanie odległych przerzutów. Aż 86,2% czerniaków zawierało komponentę nabłonkowato-komórkową (17,2% typ nabłonkowato-komórkowy i 69% typ mieszany).
